Quyosh panellari narxi va iqtisodiy samaradorligi – o‘zini qachon qoplaydi?
Bugun O‘zbekistonda ko‘pchilik quyosh panellarini uyi uchun o‘rnatishni istaydi, ammo hammani bir xil savol qiziqtiradi: "Bu xarajat qanchada o‘zini qoplaydi?" Ushbu maqolada quyosh panellari narxlari, iqtisodiy samaradorligi va davlat tomonidan beriladigan subsidiya haqida aniq va sodda tilda ma’lumot beramiz.
Quyosh panellarini o‘rnatish narxi qancha?
Bugungi kunda uylar uchun quyosh panellarini o‘rnatishning taxminiy narxlari quyidagicha:
- 3 kVt quvvatli quyosh elektr stansiyasi: 17,5 mln so‘m
- 5 kVt quvvatli quyosh elektr stansiyasi: 27,5 mln so‘m
Bu narxlar ichiga panellar, invertor, o‘rnatish xizmatlari va boshqa zarur jihozlar kiradi.
Davlat subsidiyasi (kompensatsiya) nima va undan qanday foydalaniladi?
Hozirgi kunda O‘zbekiston hukumati aholining quyosh panellari o‘rnatish xarajatlarini kamaytirish uchun maxsus subsidiya taqdim etmoqda. Har bir fuqaro quyosh panellarini o‘rnatganda 7,5 mln so‘mgacha davlat kompensatsiyasini olishi mumkin.
Bu degani, agar siz 3 kVt quyosh elektr stansiyasini tanlasangiz (17,5 mln so‘m), 7,5 mln so‘m subsidiya bilan sizga haqiqiy xarajat atigi 10 mln so‘mga tushadi. 5 kVt stansiya (27,5 mln so‘m) uchun esa subsidiya hisobiga sizning haqiqiy xarajatingiz 20 mln so‘mni tashkil etadi.
Subsidiya olish uchun ARIF SOLAR korxonasi orqali ariza berishingiz mumkin.
Quyosh panellari qanchalik samarali?
O‘zbekistonda quyosh panellari juda samarali ishlaydi. Chunki yil davomida o‘rtacha 1500 soat samarali quyosh nuri mavjud. Ayniqsa, janubga qaragan tomlarda panellar yuqori samaradorlikda ishlaydi.
Misol uchun:
- 3 kVt quvvatli stansiya: yiliga o‘rtacha 4500 kVt-soat elektr energiya ishlab chiqaradi.
- 5 kVt quvvatli stansiya: yiliga o‘rtacha 7500 kVt-soat elektr energiya ishlab chiqaradi.
Bu elektr energiyasi sizning oylik elektr energiyasi xarajatingizni sezilarli kamaytiradi yoki to‘liq qoplaydi.
Elektrni davlatga sotish va qo‘shimcha daromad olish
O‘zbekistonda har bir fuqaro ishlab chiqargan elektr energiyasini davlatga sota oladi. Davlat hozirda ortiqcha ishlab chiqarilgan elektr energiyasi uchun 1000 so‘mdan (1 kVt·soat uchun) pul to‘laydi.
Quyidagi tartib amal qiladi:
- Siz o‘z quyosh elektr stansiyangizda ishlab chiqargan elektrni ishlatishingiz mumkin.
- Agar siz ishlab chiqarganingizdan kam foydalanib, ortiqcha energiya qolsa, uni elektr tarmog‘iga uzatasiz.
- Davlat oylik ishlab chiqarilgan va siz iste’mol qilgan elektr energiyasi orasidagi farqni hisoblab, sizga pul to‘laydi.
Misol uchun, siz oyiga 500 kVt·soat ishlab chiqardingiz, ammo 300 kVt·soatini ishlatdingiz. Qolgan 200 kVt·soat uchun davlat sizga 200 ming so‘m to‘laydi.
Quyosh panellari qancha vaqtda o‘zini qoplaydi?
Davlat subsidiyasi va elektrni sotish imkoniyati hisobga olinsa, quyosh panellari quyidagi muddatlarda o‘zini to‘liq qoplaydi:
- 3 kVt lik stansiya: 3-4 yil ichida.
- 5 kVt lik stansiya: 3 yil ichida.
Bundan keyin esa siz elektr energiyasini mutlaqo bepul ishlab chiqarib, tejashni boshlaysiz. Quyosh panellarining xizmat muddati esa 25-30 yilni tashkil qiladi.
Quyosh panellarini o‘rnatishdan yana qanday foyda bor?
- Elektr energiyasiga to‘lovlar kamayadi yoki butunlay bekor bo‘ladi.
- Har oy davlatdan qo‘shimcha daromad olish imkoniyati mavjud.
- Atrof-muhitga zarar yetkazmay, ekologik toza energiyadan foydalanasiz.
- Uyingizning qiymati oshadi va investitsiya sifatida qaraladi.
Xulosa
Bugun O‘zbekistonda quyosh panellarini o‘rnatish juda foydali va iqtisodiy jihatdan samarali yechimdir. Davlat subsidiyasi orqali xarajatlaringiz kamayadi, elektr energiyasi uchun to‘lovlaringiz pasayadi, shuningdek ortiqcha ishlab chiqarilgan elektr energiyasi orqali qo‘shimcha daromad olasiz.
Agar quyosh panellari haqida savollaringiz bo‘lsa yoki bepul maslahat kerak bo‘lsa, mutaxassislarimiz bilan hoziroq bog‘laning!